Brama Odrzańska w Brzegu


Brama Odrzańska, znana również jako Odertor lub dawniej Oderthor, jest jedną z kluczowych budowli w systemie fortyfikacyjnym miasta Brzeg. Wybudowana została w 1595 roku na podstawie późnorenesansowego projektu autorstwa architektów włoskich, Bernarda i Petera Niuron. Oryginalnie umiejscowiona była przy bastionie, który miał na celu ochronę zamku brzeski od strony rzeki Odry.

Obecnie Brama Odrzańska stanowi ostatnią architektoniczną pozostałość po fortyfikacjach brzeskich. Jej unikalna struktura i historia przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i miłośników architektury. Warto zaznaczyć, że brama została wpisana do rejestru zabytków pod numerem rej.: 710/64, z datą 2 marca 1964 roku, co dodatkowo podkreśla jej znaczenie w kontekście dziedzictwa kulturowego regionu.

Opis

Brama Odrzańska stanowiła niegdyś kluczowy element architektury w mieście Brzeg. Prowadziła na drewniany zwodzony most odrzański, który był użytkowany do roku 1844 i znajdował się nieco niżej od obecnego Mostu Piastowskiego.

Ta imponująca budowla została stworzona z piaskowca przez znanych brzeskich mistrzów murarskich, Jerzego Schobera oraz Michała Kockerta. Przypuszcza się, że na sklepieniu pracował również mistrz Fabian Geppert, pod którego kierunkiem tworzyli J. Schober i M. Kockert. Kompozycja i estetyka części architektoniczno-plastycznej frontu bramy są dziełem Gerharda Hendrika.

Bramę Odrzańską cechuje forma łuku triumfalnego, wyposażonego w półkolistą boniowaną archiwoltę, na której znajduje się herb miasta Brzeg trzymany przez anioła w kluczu. W przyłuczach umieszczono pełnoplastyczne marcjalne głowy rycerzy, co sugeruje silny wpływ szkoły niderlandzkiej. Powyżej bramy widnieje attykowa ściana, dekorowana herbami Joachima Fryderyka oraz jego małżonki Anny Marii von Anhalt. Te herby są podtrzymywane przez pary lwów i gryfów.

Na szczycie kartuszy herbowych umieszczono zawołanie rodowe książąt brzeskich „VERBUM DOMINI MANET IN AETERNUM” (z łac. „Słowo Pańskie trwa na wieki”, 1P 1,25), widoczne w złotych zgłoskach.

Bramę Odrzańską przeniesiono z pierwotnej lokalizacji w 1895 roku, w związku z likwidacją bastionu, do przyzamkowego ogrodu, który obecnie znajduje się w Parku Nadodrzańskim, oddalonym o 250 m przy pagórku, dawniej znanym jako wzgórze burmistrza Peppela.

Przypisy

  1. a b c Pocztówki odkurzone cz. 14. fajnybrzeg.pl, 16.06.2015 r. [dostęp 28.07.2018 r.]

Oceń: Brama Odrzańska w Brzegu

Średnia ocena:4.45 Liczba ocen:9