Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu

---

Historia kościoła

Kościół, którego historia sięga lat 1734–1739, został zbudowany w miejscu, gdzie wcześniej istniał zespół klasztorny dominikanów zburzony w 1545 roku. Warto przestudiować osobny artykuł na temat Parafii Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu, który podkreśla znaczenie tej budowli. Kościół został wzniesiony dla jezuitów, którzy przybyli do miasta w 1677 roku, pod kierunkiem projektanta J. Frisch. Jest to jednonaowy obiekt z sklepieniem kolebkowym, w którym znajdują się liczne kaplice boczne oraz empory.

Wnętrze kościoła zdobią nasklepienne freski autorstwa Johanna Kubena, które powstały w latach 1739–1745. Prace te przedstawiają różnorodne tematy, w tym chwałę Krzyża Świętego, misje zakonu jezuitów oraz różne postacie świętych, co czyni to miejsce jeszcze bardziej wyjątkowym.

Architektura i wnętrze kościoła

Kościół wyróżnia się imponującą dwuwieżową fasadą, która zdobi główne wejście. Budowla wykonana jest z dbałością o szczegóły, w tym podział na pilastry, które dodają elegancji, oraz portalem, nad którym znajduje się krzyż.

W elewacji znajdują się półkoliste okna, co nadaje jej lekkości i harmonii. Dach w kształcie dwuspadowym zwieńczony jest wieżyczką, która pełni funkcję sygnaturki, wzmacniając znaczenie architektoniczne budowli.

Wnętrze świątyni zachwyca swoim kolebkowym sklepieniem, które opiera się na solidnych filarach. Filarowe wsparcie ozdobione jest kompozytowymi głowicami kolumn, co podkreśla majestatyczny charakter przestrzeni. W kościele znajdują się półkoliste kaplice, a empory, które je okalają, zakończone są parapetami i balustradami, tworząc spójną całość.

Warto również zauważyć, że wnętrze kościoła zostało upiększone polichromią, składającą się ze 115 scen, które przedstawione są na ikonach o różnej treści i wielkości. Te artystyczne detale nadają kościołowi szczególnego charakteru i głębi.

Jednym z najbardziej interesujących elementów wnętrza jest pietà, przedstawiająca Maryję trzymającą martwego Jezusa Chrystusa na kolanach. Ciekawostką jest, że figura ta jest marionetką, a jej głowa i ręce poruszają się, co przyciąga wzrok zwiedzających.

Wokół świątyni znajdują się dwuskrzydłe barokowe figury z 1722 roku, które stanowią doskonałą dekorację i dopełnienie przestrzeni. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują:

• figura św. Judy Tadeusza,
• figura św. Jana Nepomucena.

Organy

Budowa organów Kościoła Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu rozpoczęła się dzięki Gottfriedowi Riemerowi, który jednak nie zdołał dokończyć dzieła z powodu tragedii w postaci śmierci syna. Po jego odejściu, kontynuację prac przejęła renomowana firma Gebrüder Walter z Góry, która sprawnie zrealizowała zakończenie budowy w latach 1880–1889.

W chwili powstania, instrument dysponował 30 głosami, jednak obecnie ich liczba oscyluje wokół 28. W latach 90. XX wieku, organów poddano generalnemu remontowi, który przeprowadziła firma braci Broszków, przywracając im dawną świetność.

Manuał I	Manuał II	Manuał III	Pedał
1. Bordun 16′	1. Aeoline 8′	1. Flet 4′	1. Posaune 16′
2. Doppelflaut 8′	2. Flöte 8′	2. Lbl. Gedakt 8′	2. Oktave 4′
3. Gambe 8′	3. Portunal 8′	3. Vox Coelest. 8′	3. Prinzipalbas 8′
4. Prizipal 8′	4. Gelegenprinzipal 8′	4. Oboe 8′	4. Cello 8′
5. Doppelrohrflaut 4′	5. Flaut Travers 4′		5. Violon 16′
6. Oktave 4′	6. Flautino 2′		6. Subbas 16′
7. Quinte 2 2/3′	7. Mixtur 2 fach		7. Zartbass 16′
8. Super Oktave 2′
9. Mixtur 5 fach
10. Kwintaton 8′

---

Oceń: Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu

---